Bakteri, Türleri ve Özellikleri

Bakteri

Bakteri, birbirinden bağımsız olarak yaşamını sürdürebilen küçük organizmalardır. Hücre yapıları prokaryottur. Boyutları ve biçimleriyle diğer mikroorganizmalardan ayrılırlar. Bakterilerin bu sahip oldukları boyutlar tür ve cinslerine göre farklılık göstermektedir. Büyük bakteriler genellikle saprofit olarak bulunurlar. Prokaryot bir hücre yapısına sahi olan bakterilerin kendilerine ait bir hücre yapıları bulunmaktadır. Gözle bakıldığında görülmeleri imkânsızdır. Optik incelemelerde belirli şartlar altında incelendiğinde görülebilir. Bu şartlar ancak ışık mikroskobunun sahip olduğu büyütme ve rezolusyon yeteneği sınırlarında yer alan 500-1000 kez büyütmelerdir. Bakterilerin büyüklüğüne sahip objelerde kontrast çok azdır. Bu zaten birçok yerde bilinmektedir. Kontrastın arttırılmasına yönelik yöntemlerden biri faz kontrasttır. Başka bir yöntem olarak da karanlık alan mikroskopiler de kontrastın azalmasına yardımcı olabilir. Her iki yöntem de hücrelerin canlı olarak izlenmesi için yapılmaktadır. Kontrastın arttırılması için uygulanan kimyasal yöntemlerden biri boyama uygulamalarıdır. Monera alemini oluşturan en yaygın ve en çok bilinen mikroskobik canlı türleri bakterilerdir. O kadar yaygındır ki tüm dünyada hemen hemen bulunmadığı yer yoktur. En çok organik atıkların bulunduğu yerleri severler. Organik atıklarda ve suda yaşarlar. Bakterilerin hava ile çok uzak mesafelere taşınma gibi özellikleri vardır. Bakterilere aslında bütün hayatsal olayların gerçekleştiği en basit canlılar diyebiliriz. Bakterilerin hepsi mikroskobik ve tek hücrelidirler. Hemen hemen hepsi birbirine benzer özelliklerdedir. Büyüklükleri en fazla, normal ökaryotik hücrelerin mitonkondri büyüklükleri kadardır.

Bakterilerin Hücre Yapıları: Bakteriler denildiği gibi prokaryot hücre yapısına sahiptirler. Prokaryot oldukları için zarla çevrililerdir ve çekirdek, mitokondri, kloroplast, endoplazmik retikulum, golgi gibi organellere sahip değillerdir. Fakat bu organeller sitoplazma adı verilen sıvının içinde dağınık olarak bulunurlar. Ribozom için temel organel denilebilir. DNA, RNA, canlı hücre zarı ve sitoplazma bütün bakterilerin temel yapısında olan yapıtaşlarıdır. Bunun yanında bakteri hücreleri, cansız bir çeperle sarılıdır. Çeperin yapı şekli bitki hücrelerinin yapı şeklinden farklıdır. Selülöz içermezler. Bazı bakterilerin hücre çeperinin dışında kapsüller bulunur. Kapsüller bakterilerin dirençliliğini ve patojen olma özelliğini arttırabilir. Patojen olmak, hastalık yapabilmek anlamına gelmektedir.

Bazı bakteri çeşitleri kamçılarıyla hareket ederler. Bazı bakteri çeşitleri ise kamçıları olmadığı için sadece bulundukları ortamla birlikte pasif bir şekilde hareket halinde olabilirler. Bu özelliğe göre bakteriler kamçısız, tek kamçılı, bir demet kamçılı, iki demet kamçılı ve çok kamçılı gibi gruplara ayrılabilirler. Bazı bakteri türleri mezozom denilen zar türlerini yapılarında yaratılış gereği bulundururlar. Bu mezozom içinde oksijenli solunum enzimleri vardır. Oksijenli solunum gerçekleştirebilen fakat mezozomu bulunmayan bakteri çeşitlerinde ise solunum zinciri enzimleri hücre zarına tutunmuş bir halde bulunur. Bakterilerde de yapının birçoğu insan yapısı gibi sudan oluşmaktadır. Bu oran bakterilerde 9/10 insanlarda 3/4 olarak gösterilebilir. Bakterilerin yapısındaki suda çözünmüş maddeler hücre zarından giriş ve çıkış yapabilirler. DNA'lar da sitoplazmaya serbest bir şekilde dağılmışlardır. Bakteriler ökaryot hücrelere göre daha çok ve daha küçük boyutlarda ribozom içerirler. Bunun sayesinde protein sentezleme hızları çok yüksektir. Bakteriler sadece kamçıları bakımından gruplanmazlar. Birçok özelliklerinden dolayı gruplanabilirler. Bu özelliklerden bazıları şekilleri, beslenmeleri ve boyanmaları gibi konulara ayrılmaktadır.

Son Güncelleme : 06.01.2024 02:49:55

Bakteri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.