Bakteri Hücresi
Bakteri hücresi, bakteriler basit canlılardır. Buna rağmen özel biyolojik özelliklerden sorumlu çok iyi gelişmiş hücre yapısına sahiptirler. Bu özelliklerin geneli sadece bakterilere aittir ve arkelerde canlılarda veya ökaryot canlılarda bulunmaz. Bakteriler, daha büyük canlılara kıyasla daha basit yapılara sahip oldukları ve üzerlerinde kolayca deneysel çalışmalar yapılabildiği için, diğer canlılarda var olan birçok biyokimyasal özelliğin bakterilerde de var olduğu yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkmıştır.
Şekillerine göre bakteriler- Koklar daire şeklinde
- Basiller (Çubuk-rod şekilli)
- Spiraller
- Filamentöz (Uzatılmış)
Hücre şekilleri genellikle burada söz ettiğimiz bakteriler için özeldir. Bakterilerin, büyüme şekilleri birbirinden farklıdır. Bazı bakteriler oldukça karmaşık bir yapıya, çıkıntı ve uzantılara sahiptir. Bunun yanı sıra bazı türler yeniden üreme yeteneğine sahipken spor oluşturabilme yeteneğine de sahiptir. Bakteriler ışık mikroskobunda incelendiğinde birbirinden farklı şekillerde oldukları ve çoğalırken farklı şekilde koloni oluşturdukları gözlenmiştir.
Bakterilerin belki de en çok bilinen yapısal özelliği küçük yapılarıdır. Örnek verecek olursak Escherichia coli bakterisi hücreleri 2 mikrometre uzunluğuna sahip, 0.5 mikrometre çap ve 0.6-0.7 μ m³ hacmi ile normal ölçülere sahip bir bakteri türüdür. Bu, hacmin çoğunluğunu su oluşturmaktadır. Bu haldeyken yani yaş ağırlık 1 olarak ölçülmektedir.
Kuru ağırlık ise 0.2 pikogram ile yaş ağırlığının beşte birine denk gelmektedir. Bakteri hücresinin kuru ağırlığının neredeyse yarıya yakınını karbon elementi oluşturmaktadır. Bu karbonun da yarısı bakteri yapısına katılan proteinlerde bulunmaktadır. Bakterilerin bu küçük yapısı çok önemlidir. Çünkü bakteriler hızlı madde alımı, hücre içi madde dağıtımı ve atık maddelerin dışarı atılmasını imkân sağlamaktadır. Düşük yüzey alanı-hacim oranında bakterinin normal metabolizmada meydana getirmesi gereken besinlerin dağıtım hızı azalır ve atıkların hücre zarından dışarı atılma oranı kısıtlanarak azalır. Bu durumda bakterinin dış dünyada yaşamını sürdürebilme yeteneğini kısıtlar.
Bakterilerde iki tip hücre duvarı vardır. Bunlar Gram pozitif (+) ve Gram neğatif (-) olarak ikiye ayrılmaktadırlar. Bu farklılaşma Gram boyasıyla boyanıp boyanmama durumuna göre değişmektedir. Bu iki hücre duvarı içinde 2 nanometreden küçük maddeler porlardan geçebilmektedir. Bakteri hücresi tamamen ortadan kalkmış ise ve protoplast zedelenerek zarar görmüşse sferoplast olarak isimlendirilir. Bu bakteri duvarlarına penisilin gibi β-Laktam antibiyotikleri peptidoglikan yapısında bulunan çapraz zincirleri kırarak yapısını bozar. İnsan göz yaşında var olan lizozim enzimi bakterinin hücre duvarını eriterek vücudun savunmasına katkı sağlar.
Gram pozitif hücre duvarları- 10-15 mm kalınlığında sahip
- 30-200 molekül
- Hücre kuru ağırlığının %40 - 90
- Temel komponenti peptidoglikan
- Teikoik asitler içerir bu da hücre duvarı ağırlığının %50'sini kapsamaktadır.
Gram neğatif hücre duvarları- Hücre duvarı daha kompleks bir yapıda sahiptir.
- Teikoik asit bulunmaz.
- Peptidoglikan tabakası daha az kalınlıkta yani hücre duvarının %5-10'u kadardır.
- Dış membrana sahiptir.
22.01.2024 01:04:40
Bakteri Hücresi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
